Jest to region winiarski znajdujący się w trudnym położeniu. Napływ turystów jest zjawiskiem korzystnym, ale z perspektywy uprawy winorośli, czasami trudno jest sprostać ludzkiej ciekawości i intensywnemu uczestnictwu w codziennym życiu regionu winiarskiego. Chociaż sam region winiarski nazywa się Badacsony, obejmuje on również większość węgierskich bazaltowych, zerodowanych wulkanów, które wszystkie powstały mniej więcej w tym samym czasie. Produkuje się tam wina o intensywnym smaku, aromatach charakterystycznych dla ciepłego klimatu i często z wysokim poziomem alkoholu, zazwyczaj z odmian Olaszrizling, Kéknyelű i Pinot Gris (Szürkebarát). Niektóre wina są mają niesamowicie bogaty smak i ogromny potencjał.
POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE
Region znajduje się w centrum Kraju Zadunajskiego, na północnym brzegu jeziora Balaton, obejmując stożki wulkaniczne Kotliny Tapolca, Kotliny Kál, Badacsony, Szigliget, Gulács, Tóti hegy, Szent György-hegy, Csobánc i Hajagos. Powierzchnia nadająca się pod uprawę winorośli wynosi 4277 hektarów. Powierzchnia upraw winorośli wynosi obecnie 1404 ha, z czego 1142 ha to powierzchnia produkcyjna.
GLEBA
Region winiarski charakteryzuje się zróżnicowanymi glebami. Zbocza wulkanicznych wzgórz w dolnych partiach pokryte są lessem zmieszanym z osadami gliniastymi i piaszczystymi, a wraz ze wzrostem wysokości coraz częściej pojawiają się odłamki bazaltu i tufu bazaltowego. Odpowiednio, u podnóża wzgórz występują gleby gliniaste z domieszką bazaltowych odłamków, natomiast strome, często tarasowe zbocza pokryte są odłamkami bazaltowymi z gliną, które nadają tutejszym winom wyraźną kwasowość, pełny i bogaty smak. Na czystym podłożu bazaltowym występują również płaty czarnej gleby typu erubase. Oprócz zwietrzałych gleb bazaltowych z domieszką gruzu bazaltowego, które doskonale nadają się do produkcji wina, występują również gleby czysto gliniaste, a nawet wyjątkowo gleby wapienne w okolicach Salföld lub Tapolca.
KLIMAT
Region ten charakteryzuje się umiarkowanym klimatem kontynentalnym z łagodnymi temperaturami i nasłonecznieniem. Jednak z perspektywy uprawy winorośli wyjątkowy jest jego mikroklimat. Na ten mikroklimat wpływa nie tylko położenie geograficzne południowych stoków, które dzięki bardzo korzystnemu nachyleniu są chronione przed północnym wiatrem, ale także dodatkowe promienie słoneczne odbijające się od powierzchni jeziora Balaton. I niewiele było w literaturze, przynajmniej w ciągu ostatnich stu lat, opisów, które by o tym nie wspominały. Rzeczywistość jest jednak nieco inna. Wody Balatonu nie stanowią dużego „reflektora", który oświetla winnice bezpośrednio, jest za to źródłem światła rozproszonego, odbijającego promieniowanie słoneczne we wszystkich kierunkach. Ponadto, w większości przypadków odbija inne długości fal niż te, które mogą być wykorzystywane przez winorośl. Tak więc wpływ opisywanego efektu fotometrycznego jest z pewnością nieistotny, natomiast ważniejsze jest oddziaływanie masy wody w Balatonie na temperaturę. Ciepło wody może zmniejszyć skutki nagłych, wielogodzinnych porywów zimnego powietrza, a latem, szczególnie w gorące noce, zapewnia cyrkulację powietrza, która jest ważna dla przegrzanych winorośli z fizjologicznego punktu widzenia. Pomaga to na przykład zapobiec przedwczesnej degradacji kwasowości, która jest tak ważna dla wina. Jednocześnie masa wody zapewnia wyższą wilgotność powietrza. Szczególnie na słonecznych, osłoniętych od wiatru zboczach o nachyleniu 20–30° na południe i południowy zachód tworzy to korzystny dla winorośli mikroklimat, przypominający niekiedy klimat subśródziemnomorski.
SZCZEPY WINOROŚLI I TYPOWE STYLE WINA
Białe odmiany to Olaszrizling, Pinot Gris (Szürkebarát), Müller-Thurgau (Rizlingszilváni po węgiersku), Kéknyelű, Riesling (Rajnai Rizling), Traminer, Muscat Ottonel (Ottonel Muskotály), Budai Zöld i Zeus, podczas gdy Pinot Noir stanowi lwią część ciemnych winogron, ale uprawia się również Kékfrankos, Cabernet Sauvignon i Zweigelt.
Obecnie region winiarski Badacsony jest zdecydowanie regionem win białych. Do XX wieku Olaszrizling stał się najbardziej charakterystycznym szczepem, ale Budai Zöld pozostał jako swoista ciekawostka, podobnie jak niewielkie ilości Furminta, Pinot Gris (Szürkebarát) i Kéknyelű. Wina produkowane z odmiany Riesling (Rajnai Rizling) również zanotowały ostatnio skok jakościowy. Ta odporna odmiana daje również doskonałe wina na ciepłych wulkanicznych glebach.
Stosunkowo wysoka niezawodność winogron Olaszrizling sprawiła, że przez wiele lat były one podstawą dobrych win. Mają potencjał do starzenia, ale można je również docenić, gdy są młode. Dlatego trudno się dziwić, że kilka lat temu producenci znad jeziora Balaton, a przede wszystkim coraz liczniejsi butikowi producenci z Badacsony, zaczęli opierać swoje wina na odmianie Olaszrizling. Dotyczy to wszystkich regionów winiarskich wokół jeziora i zaowocowało powstaniem jednolitego wina, które jest łatwe w konsumpcji.
Wino BALATON (BalatonBor) o niezróżnicowanym wyglądzie i spełniające określone kryteria jakości produkowane jest we wszystkich regionach winiarskich położonych nad brzegiem jeziora. Zadaniem, jakie stoi obecnie przed regionami winiarskimi, jest podkreślenie wyjątkowości ich terroir. Nastąpiła znaczna poprawa w zakresie podstawowych win, ale różnorodność jego krajobrazów i gleb może być przekazywana tylko przez większą selekcję winnic lub poszczególnych działek. W większości roczników uzyskuje się pełne, nadające się do starzenia wina o dobrej budowie, które w większości roczników charakteryzują się łagodnym charakterem wynikającym z bliskości wody w regionie. W winach często można wyczuć promienie słońca, co równoważy ich poważniejszą stronę z chrupkążywiołowością.
Nazwy Badacsony i Kéknyelű połączyły się na przestrzeni wieków. Niestety, uprawa tej odmiany wymaga wiele pracy i cierpliwości. Jednak przy założeniu, że nie ma problemów z nawożeniem, może ona poszczycić się niezwykle elegancką kwasowością, która stanowi również podstawę dobrego dojrzewania i wyjątkowego stylu wina.