Kövérszőlő

Jego dokładne pochodzenie jest nieznane, chociaż niektóre źródła uznają go za jeden z najstarszych szczepów w regionie Tokaj. Po ataku filoksery szczep niemal kompletnie zanikł, i ponowne państwowe zatwierdzenie uzyskał dopiero pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Inni autorzy z dużą pewnością wiążą ten szczep z Rumunią, gdzie nazywany jest Grasa de Cotnari (grasa oznacza tłusty, oleisty) i jest najważniejszym szczepem regionu.

Wzmianki o tym szczepie w zapisach z Tokaju sięgają XVI i XVII wieku, gdzie niektóre źródła rozróżniają pomiędzy Fehérszőlő i Kövérszőlő - najnowsze dokumenty traktują je jak synonimy - co jeszcze bardziej komplikuje jego pochodzenie. Zgodnie ze starymi zapisami Fehérszőlő nie miało tendencji do znacznego kurczenia się podczas suszenia. Wybrana nazwa miała najpewniej wskazywać na jego okrągłe owoce oraz silną tendencję do botrytyzacji.

Obecnie uprawy prowadzone są na obszarze poniżej 700 hektarów, z których większość znajduje się w północno-wschodniej Rumunii, w regionie Cotnari, na wzgórzach mołdawskich. Jest to niezwykle chłodny region, o średniej rocznej temperaturze wynoszącej 9°C, opadach rocznych 500 mm i występujących czarnoziemach. Region znany jest ze swoich słodkich win, a winogrona Grasa są mieszane z innymi odmianami, na przykład Tamaioasa czy Muscat.

Na Węgrzech występuje on wyłącznie w Tokaju, gdzie jest uprawiany na około 50 hektarach, chociaż uprawy nieznacznie wzrosły w tym regionie w ciągu ostatniej dekady. Najczęściej trafia on do Aszú, ale garstka producentów eksperymentuje również z tym szczepem przy produkcji win jednoodmianowych. Dzięki wulkanicznym glebom regionu Tokaj i warunkom klimatycznym w odpowiednich rocznikach rozwija się na nim łatwo szlachetna pleśń botrytis.

Ponieważ jest najczęściej spotykany w kupażach, a zwłaszcza w winach słodkich, trudno jest uzyskać jasny obraz tego szczepu. Według notatek degustacyjnych, zasadniczo dominują w nim nuty dojrzałych owoców. Jako słodkie wino charakteryzuje się aromatami miodu, orzechów laskowych, suszonych moreli i propolisu, jednakże są one bardziej charakterystyczne dla botrytis, niż dla samego szczepu. Szczep może stanowić nawet 10 do 20% blendu Aszú.