Tokaji Szamorodni

Jego historia jest ściśle związana z regionem Tokaj i na pewno wymieniany jest jako jeden z pierwszych typów lub odmian wina. Pierwsze pisemne wzmianki o tym szczepie pochodzą z lat siedemdziesiątych XVI wieku i wiążą go z osobą Balázsa Fabriciusa Szikszai. W tamtych czasach nazywano go _f ő bor_ czyli główne wino, w odróżnieniu od tak zwanego közönséges" czyli _zwyk ł ego_ wina. Główne różnice w składzie polegały na tym, że főbor zawierał znaczną ilość wysuszonych winogron aszú przetwarzanych razem z nieuszkodzonymi, zdrowymi owocami. Polacy, którzy byli wielkimi miłośnikami win Tokajskich i handlowali nimi, nazwali je Szamorodni, albo „takie, jakie jest", i nadal stanowi to esencję tego procesu.

Współcześnie występują dwa style Szamorodni, wytrawne i słodkie. Botrytyzowane i zdrowe owoce są zbierane i przetwarzane razem. Wina muszą dojrzewać w beczkach dębowych przez minimum sześć miesięcy, mogą być dopuszczone do sprzedaży dopiero na początku drugiego roku od zbiorów. Wytrawne Szamorodni może zawierać maksymalnie 9 g/l cukru resztkowego, podczas gdy słodkie Szamorodni musi zawierać minimum 45 g/l, chociaż w praktyce ilość ta jest zazwyczaj znacznie wyższa.

Słowo Szamorodni było powszechnie używane od początku XIX wieku i jest związane wyłącznie z regionem winiarskim Tokaj. Ten styl wina rozwijał się pod wpływem złożonych gleb, odmian i warunków klimatycznych tego regionu, jak również czynników ludzkich i historycznych. Obecność botrytis (szlachetnej pleśni) odgrywa istotną rolę; jest ona ściśle związana z naturalnymi warunkami w regionie Tokaj. W 2002 roku ten region winiarski został wpisany na listęświatowego dziedzictwa UNESCO ze względu na swoje wyjątkowe cechy enologiczne, jak również swoje specjalne zasoby historyczne i ludzkie.

Wytrawne wino Szamorodni charakteryzuje się nutami owocowymi, botrytis, miodu, zielonych orzechów włoskich, skórki jabłka i rumianku. Jest to wino o pełnym ciele o wysokiej zawartości alkoholu, świeżej kwasowości i oleistej teksturze, może również być wzmocnione nutami soli i kamienia. Dojrzewanie pod warstwą drożdży (flor) może również wzbogacić je o delikatne oksydacyjne nuty orzecha włoskiego i laskowego oraz nasion, nadając mu charakter dojrzałego wina „rancio". Jednakże istotne jest utrzymanie równowagi pomiędzy botrytis, owocami i dojrzewaniem.

Słodki Szamorodni charakteryzuje się bogatym, wyrazistym smakiem i aromatami, owocowością i nutami dojrzałych owoców pestkowych oraz miodu i przypraw pochodzącymi od botrytis, które nadają winu złożony charakter. Wina charakteryzują się wyraźną kwasowością, wyrafinowaniem i pełną budową. Słodkie Szamorodni jest zawsze winem pełniejszym i bogatszym niż wino z winogron z późnego zbioru.